Αντι-Τσουκνίδα

"Έμεινες ταμπουρωμένος στην ακτή,
σ’ ένα χαντάκι μες την άμμο.
Οι θάλασσες σου γίναν’ ένα τίποτα
κι η στάχτη η προφητική αφάνισε
τ’ αδέσποτα μαλλιά σου ..."

Αναγνώστες

Κυριακή, Φεβρουαρίου 14, 2010

O Έρωτας, ο Καρνάβαλος, "ο ειλικρινέστερος και εντιμότερος των υποκριτών" και η Κρίση

Τα παρακάτω, ανάμεσα σε πολλά άλλα, είπε στις 8 Ἀπριλίου 1970, ο τότε Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Μελίτων στον Καθεδρικό Ναό της Αθήνας, προκαλώντας την αντίδραση του Αυγουστίνου Καντιώτη και άλλων σουπερπιστών..
"....Εἶναι τραγικὴ μορφὴ ὁ Καρνάβαλος.

Ζητεῖ νὰ λυτρωθῆ ἀπὸ τὴν ὑποκρισίαν ὑποκρινόμενος.

Ζητεῖ νὰ καταλύσῃ ὅλες τὶς ποικίλες προσωπίδες, ποὺ φορεῖ κάθε μέρα μὲ μία νέα, τὴν πιὸ ἀπίθανη.
Ζητεῖ νὰ ἐκκενώσῃ ὅ,τι ὑπάρχει ἀπωθημένο μέσα στὸ ὑποσυνείδητό του καὶ νὰ ἐλευθερωθῇ, ἀλλὰ ἐλευθερία δὲν ὑπάρχει, ἡ τραγωδία τοῦ Καρνάβαλου παραμένει ἄλυτη. Τὸ βαθύτατο αἴτημά του εἶναι νὰ μεταμορφωθῆ..."

Είναι γνωστή η σχέση της Εκκλησίας με τα Καρναβάλια. Μια πολεμική σχέση που κατάληξε σε  μια σιωπηλή συμπόρευση, (εκτός των φουνταμενταλιστών ή μισο-φουνταμενταλιστών, σαν κάποιους δεσποτάδες που επιμένουν ακόμα και σήμερα να λειτουργούν όπως ο Αυγουστίνος..)
Όλοι οι υπερπιστοί θα βρουν υλικό σε γραπτά πολύ σοβαρών κατά τα άλλα εκκλησιαστικών πατέρων για να τα βάλουν με Πολιτιστικούς Συλλόγους, Δήμους και άλλους φορείς που οργανώνουν Καρναβάλια. Ίσως γιατί η εποχή τους δεν τους επέτρεψε να δουν πιο βαθειά μέσα στην μάσκα και πάντα η κριτική τους έστεκε στην ειδωλολατρία ή στα θέματα ηθικής.
Μια προσπάθεια να δει η Εκκλησία διαφορετικά το ζήτημα έκανε το 1970 ο Μελίτων, αλλά από όσο ξέρω-ίσως εξ' αιτίας και των σφοδρών αντιδράσεων των ακραίων θρησκευτικών κύκλων- δεν συνεχίστηκε...
Κι όμως στο παραδοσιακό πλαίσιο το Διονυσιακό στοιχείο του Καραναβαλιού, ήταν τόσο καλά ενταγμένο δίπλα στην Ορθόδοξη πνευματικότητα. Προσωπικά θυμάμαι ανθρώπους πιστούς, από αυτούς που συνεχώς σιγομουρμούριζαν ψαλμούς και ήταν εθελοντές νεωκόροι και ιεροψάλτες σε εκκλησιές και ξωκλήσια κατά την περιόδο του Καρναβαλιού να είναι πρώτοι σε μασκαρέματα και σόκιν τραγουδάκια.
Όταν λέμε ότι η συνάντηση του Ελληνορωμαϊκού Πολιτισμού και του Ιουδαιοχριστιανικού Πνεύματος είναι μια ανοιχτή διαλεκτική συνάντηση μέχρι και στις μέρες μας, η περίπτωση των Εκκλησιαστικών Αποκρεών και του Καραναβαλιού το αποδείχνει περίτρανα!
Θα μπορούσαμε να το ισχυριστούμε αυτό βάσει μια Ηρακλείτειας Διαλεκτικής. Να πεδίο δόξης λαμπρό για τον Θρησκειολόγο, αλλά και γιατί όχι για τον Θεολόγο του μέλλοντος, ξεπερνώντας τον φόβο των Καντιώτηδων...
Θα μπορούσε να ανοίξει ο διάλογος και βέβαια τέτοια πορίσματα θα περνούσαν τεστ αντοχής στην σοβαρή κριτική των άλλων και όχι των φανατικών κραυγών.
Πάντως εν πρώτοις εγώ στην λαϊκή αποκριάτικη παράδοση που έζησα, δεν βλέπω μόνο απομεινάρια αρχαιοελληνικών - παγανιστικών τελετών , αλλά πέρα από την εύστοχη κοινωνική κριτική , υπάρχει και ένα στοιχείο όχι μόνο αποκάλυψης, αλλά κι ενεργητικής διακωμώδησης του σεξουαλικού στοιχείου και των ορίων του. Τουλάχιστον μέσα από τη μάσκα, προσπαθούν να μας πουν ότι ο έρωτας για την εκπολιόρκηση του ποθητού, ο έρωτας της άνευ όρων παράδοσης, ο έρωτας που γεννά τη ζωή μαζί με τον θάνατο, ο έρωτας του Άδη για την Περσεφόνη, υπάρχει και δεν νικιέται με απαγορεύσεις, λουφάζει και καιροφυλακτεί. Γιαυτό και η εμμονή στη σεξουαλικότητα ατόμων τα οποία είναι αποκλεισμένα απ' αυτή (καλογέροι) , ή πρέπει να την κρύβουν (παππαδιές, παππάδες και χήρες).
Έτσι έχει δίκιο ο Μελίτων.... Παρόλο που δεν το είπε και αυτός ξεκάθαρα:  Αν υπάρχει περίπτωση να περιμένει κανείς ότι ο Έρωτας θα γίνει Αγάπη, δεν μπορεί να στηριχθεί πάνω στην απαγόρευση, αλλά στην πραγματικότητα.

Γι' αυτό ίσως περίμενε προφητικά τις αλλαγές που θα μπορούσαν να φέρουν με τον τραγικό τρόπο της πυρείου νίκης οι φωνές "των παιδιών των λουλουδιών".
Ένας κόσμος απαλλαγμένος από την σύμβαση των εθιμικών κωδίκων, οι οποίοι επιτρέπουν να λέγονται κάποια πράγματα μόνο κάτω από τη μάσκα, θα είναι καλύτερος για να ενεργηθεί η Αγάπη...
(Πάντως η εκκλησία αν επιμένει στο ρόλο "πνεύμα και ηθική" θα πρέπει να είναι ευχαριστημένη για αυτή την παραδοσιακή μάσκα με την οποία συμπορεύτηκε, γιατί την εξυπηρέτησε από άλλο μετερίζι).

Πάντως σε ένα καταλαβαίνω και την Εκκλησία.
Έχει ...ένα "τεχνικό πρόβλημα" σε αυτή την πραγματικότητα.
Η μεγάλη φασαρία  για το Καρναβάλι, που έχει πλέον εμπορικοποιηθεί, την περιορίζει σε επικοινωνιακά πλαίσια για αυτά που έχει να πει εν μέσω Καρνάβαλου, αφού τώρα το μύνημα δεν μπορεί να περάσει μαζί με φάτνες και αγγελάκια, όπως τα Χριστούγεννα...
Η Εκκλησία κατά την περίοδο του Τριωδίου έχει διαλέξει να δείξει κάποια από τα μεγάλα ατού της, όπως τον "Ασωτο" (ο οποίος είναι το "καλό παιδί" κι όχι "ο αλήτης"), "τον Τελώνη και τον Φαρισαίο" (να κι αυτή που μιλά για μάσκες), η τελευταία Κυριακή (της Τυρινής) που ζητά από τους πιστούς να μη φοράνε τη μάσκα του καλού και ασκητικού πιστού και τέλος το μεγαλειώδες μήνυμα της προηγούμενης εβδομάδας: "Κύριε, πότε σε είδαμε πεινασμένο και σε θρέψαμε, ή διψασμένο και σου δώσαμε νερό; Ποτε δε σε είδαμεν ξένο και σε περιμαζέψαμε η γυμνό και σε ντύσαμε; Πότε  σε είδαμε άρωστο ή φυλακισμένο και σε επισκεφτήκαμε;”  “Αληθινά σας λέω, κάθε τι που κάματε, για καθένα από τους αδελφούς μου, που φαίνονται άσημοι και ελάχιστοι μέσα στην κοινωνία, το κάνατε για μένα.."
Μεγάλο το μήνυμα της εσωτερικής κρίσης, ειδικά σε καιρούς οικονομικής κρίσης. Αξίζει να το σκεφτούμε όλοι με όλους τους ρόλους μας.
Και για να μη νομίζουμε ότι είναι δυνατό για πάντα να ξεφύγουμε από την συνείδησή μας με μια ξώπετση "φιλανθρωπία"... υπάρχει και η ερμηνεία του παρακάτω ποιήματος:


 "Εφ' όσον ουκ εποιήσατε..."

Ήμουν πεινασμένος
και σεις ιδρύσατε ένα σύλλογο


με ανθρωπιστικούς σκοπούς,


όπου συζητούσατε για την πείνα μου.



Ήμουν στη φυλακή


και σεις τρέχατε στην εκκλησία,


για να προσευχηθείτε


για την απελευθέρωση μου.



Ήμουν γυμνός


και σεις συζητούσατε σοβαρά


για τις ηθικές συνέπειες


της γύμνιας μου.



Ήμουν άρρωστος


και σεις γονατίζατε


για να ευχαριστήσετε το Θεό


που σας έδωσε υγεία.



Ήμουν άστεγος


και σεις μου κάνατε κήρυγμα


για τον πλούτο της αγάπης


του Θεού.




Φαίνεται πως είστε


τόσο ευσεβείς, τόσο κοντά στο Θεό.


Όμως εγώ πεινώ, είμαι πάντα μόνος,


γυμνός, άρρωστος,


φυλακισμένος και άστεγος.
Κλάους Μπενγκ

ΓΝΩΣΤΟΙ, ΦΙΛΟΙ, ΓΕΙΤΟΝΟΙ

η δύναμη σου θάλασσα, η θέλησή μου βράχος

η δύναμη σου θάλασσα, η θέλησή μου βράχος





Πρόληψη επί της Ουσίας

ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ!!!

ΛΕΦΤΑ ΥΠΑΡΧΟΥΝ!!!
δούρειος άνεμος του ΠΕΤΡΟΥ ΖΕΡΒΟΥ

ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ για όλα τα παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα

ΙΣΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ για όλα τα παιδιά που γεννιούνται στην Ελλάδα
http://www.kounia.org/

"ΔΕΝ ΦΟΒΑΜΑΙ ΤΙΠΟΤΑ, ΔΕΝ ΕΛΠΙΖΩ ΤΙΠΟΤΑ, ΕΙΜΑΙ ΛΕΥΤΕΡΟΣ!"

"ΔΕΝ ΦΟΒΑΜΑΙ ΤΙΠΟΤΑ, ΔΕΝ ΕΛΠΙΖΩ ΤΙΠΟΤΑ, ΕΙΜΑΙ ΛΕΥΤΕΡΟΣ!"
Νίκος Καζαντζάκης... Κι όμως σήμερα ταιριάζει κι εδώ!

Αρχειοθήκη ιστολογίου