Αναρτήσεις
Να δηλώσω λοιπόν εξαρχής ότι έχω θέματα με τη Σαρακοστή. Όχι ότι δεν μπορώ να βρω νόημα σε πολλές πλευρές της- θα γράψω για αυτά παρακάτω- αλλά έτσι όπως την διατυμπανίζουν σήμερα αρκετοί θεολογούντες, μου θυμίζουν κάποιους Κομμουνιστές που ψάχνουν να δικαιώσουν τον Σταλινισμό για να νιώθουν καλά με την παράδοσή τους...
Θυμάμαι λοιπόν που στην εφηβεία, την έλεγα στο παραδοσιακό περιβάλλον μου: "Οι παππάδες σας γιαυτό σας έβαλαν να κάνετε Σαρακοστές μέσα στην Άνοιξη, τώρα που η φύση σας προκαλεί για να ελέγχουν τις ορμές σας!"
Από τότε φαίνεται ότι δεν το ξεπέρασα...
Βέβαια αργότερα διάβασα αρκετά για τη Νηστεία.. Αυτό που διάβασα σε κάποιον Άγιο και μου έκανε μεγάλο νόημα και το κράτησα είναι : "Όποιος νηστεύει και ταυτόχρονα δεν ελεεί, ιδίως με αυτά που του περισσεύουν λόγω νηστείας, είναι σα να κοροϊδεύει το Θεό"..
Εντελώς μακρειά δηλαδή από την "Προτεσταντική Ηθική και το Πνεύμα του Καπιταλισμού" του Μαξ Βέμπερ. Άλλο ένα βιβλίο που διάβασα και κατάλαβα γιατί η οργανωσιακού, πιετιστικού τύπου ηθική ταίριαξε με τις εποχές καπιταλιστικής ανάπτυξης της χώρας μας...
Και εκεί που άρχιζα να βρίσκω νόημα, βρέθηκα συμπτωματικά στην επετειακή εκδήλωση για τα 50 χρόνια της Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης (1992 αν θυμάμαι καλά..), εν μέσω Σαρακοστής.
Εκεί οι ταγοί των "θεολογικών γραμμάτων"(χι χι) , αντάμα με τη δεσποτεία δώσαν ρεσιτάλ..
Οι σαρακοστιανοί αστακοί, οι υποκλίσεις των δεσποτικών διάκων, οι λιμουζίνες που έφερναν μιτροφόρους και χριστιανοψηφοθήρες υπουργάκους και γενικώς πολιτευτάκους με τις σινιέ κυρίες τους..
Και γενικώς τα φαγητά ήταν σαρακοστιανά...
(Για να είμαι δίκαιος θα πρέπει να σημειώσω κάτι που μου έκανε θετική εντύπωση, ο σχωρεμένος ο Σεραφείμ, μπορεί και αυτός να είχε μπουχτίσει με τη σαρακοστιανή γκλαμουριά, πέταξε επιδεικτικά πίσω τον θρόνο που του είχανε στήσει καταμεσής και κάθισε σε μια απλή καρέκλα, μαζί με τους άλλους..)
Ένα ερώτημα λοιπόν μου καρφώθηκε μέσα στο μυαλό μου, και έπρεπε να το απαντήσω:
"Γιατί ένα πρόχειρο ψωμοτύρι να είναι μη νηστεία και ένας αστακός να είναι νηστεία;"
Πέρασαν χρόνια, κάθε Καθαρά Δευτέρα και όλη η Σαρακοστή ευκαιρία να μου υπενθυμίζει τα ερωτηματικά της Χριστιανικής άσκησης και της ερμηνείας της στο σύγχρονο περιβάλλον.
Πραγματικά η Σαρακοστή μπορεί να είναι η ευκαιρία, ώστε να αναδειχθεί ένας πολιτισμός, απλότητας και ουσιαστικής εγκράτειας απέναντι στα σύχρονα θηρία του υπερκαταλωτισμού και της οικολογικής καταστροφής, αρκεί να κοινωνικοποιηθεί ξανά. Να γίνει ένα γεγονός μιας ζωντανής εκκλησιαστικής κοινότητας με πολλαπλές πτυχές.
Να σταματήσει να είναι η ευκαιρία για να μετριέται η ... ατομική άσκηση απέναντι στις λιχουδιές της ζωής..
Έτσι κι αλλιώς η γνήσια παράδοση έχει συμβολοποιήσει πολύ καλά τα πράγματα..
Η Σαρακοστή ξεκινά με έναν Χαρταετό, ζητά να αλαφρύνουμε για να πετάξουμε στον ουρανό, όχι να θαφτούμε μέσα στη γη...
24 σχόλια:
Περιεκτικότατο, καθολικό και απλό!
Καλή σαρακοστή σύντεκνε...
Ερεύνα ...
και μη Πίστευε !!!
Καλό Μάρτη και ...
Καλή Σαρακοστή ...
έστω και με χταποδάκι στα κάρβουνα !!!
Συμφωνώ με το μανιτάρι αλλά διαφωνώ (λιγάκι) μαζί σου. Ε όχι και να σνομπάρουμε τον αστακό, για άνα ψωμοτύρι που έτσι κι αλλιώς ΚΑΘΕ ΜΕΡΑ ΤΡΩΜΕ. Σαρακοστή και ...ανάταση πάνε μαζί.
Οχι όλα ισια κι ομοια,
η νηστεια του μη εχοντος ειναι η ελιά,του κατέχοντος ο αστακός,
ολα κι ολα...
Τα σχόλια μου φύγανε, τα σχόλια μου πάνε, ...
καλή Σαρακοστή. Η χαρά της ευχής, είναι ότι το Πάχα κοντεύει!!
καλημέρα
οκ, φλου φλις καλός είναι ο αστακός μία φορά τον χρόνο όταν τον τρώνε όλοι και όχι όταν δίνεται πεσκέσι σε υπουργάκους και δεσποτάκους...
Όπως καταλαβαίνεις δεν ήταν το φαγητό το θέμα μου, αλλά το ύφος των πραγμάτων..
Έχεις ακούσει τι λέγεται για έναν εκκλησιαστικό μεγαλοσχήμονα.. έτρωγε πολλούς αστακούς και άλλα ακριβά θαλασσινά στις νηστείες, αλλά αρώστησε επειδή οι θάλασσες μας είναι μολυσμένες με βαρέα μέταλα, τα οποία επηρεάζουν κυρίως αστακούς και άλλα που γλύφουν το βυθό.. Οπότε οι αστακοί με το μέτρο!
Βάντ και Σοφία σας προτείνω άμα βρείτε να φάτε καραβίδες που είναι πιο νόστιμες από τον αστακό εισαγωγής...Αν και σε λίγο οι αχινοί θα είναι πιο ακριβοί από τους αστακούς επειδή είναι δυσεύρετοι (και απαγορεύεται η συλλογή τους). Το Αιγαίο δεν θα ανήκει σε λίγο ούτε στα ψάρια του...
Μανιτάρι, περιεκτικότατη καθολική και απλή σαντορινιά φάβα σε κερνώ με σαλάτα μαρούλι και φρέσκο κρεμυδάκι... και μυρωδάτο ξύδι από μοσχάτο κρασί...
Ο Σάιντ 21 θα φέρει για ορεκτικό χταποδάκι στα κάρβουνα με ούζο γλυκανισάτο σαμιώτικο και αντί για αμανέ θα πάμε ένα «Γη με καλύπτει εκόντα, αλλά φρίττουσιν άδου οι πυλωροί»!
"Γιατί ένα πρόχειρο ψωμοτύρι να είναι μη νηστεία και ένας αστακός να είναι νηστεία;"
-----
Το ψωμάκι είναι νηστήσιμο,το τυράκι είναι ζωϊκής προέλευσης και για αυτό δεν θεωρείται νηστήσιμο.
Πέρα όμως από το τυπικό σκέλος, το ουσιαστικό είναι αυτό που είπες πως νηστεία και υπερβολή δεν είναι συμβατά. Το νόημα της νηστείας έγκειται στην ικανότητα του ατόμου να παραμένει εγκρατές δηλαδή να αντιστέκεται στον πειρασμό της κατανάλωσης μιας κατηγορίας τροφών (όπως είναι οι ζωϊκής προέλευσης) για ένα χρονικό διάστημα καθώς και στην υπέρμετρη κατανάλωση τροφής.
Οπως λες η γνήσια παράδοση έχει συμβολοποιήσει πολύ καλά τα πράγματα. Το ζήτημα είναι να μπορούμε να ερμηνεύουμε τα σύμβολα μέσα στο αληθινό τους πλαίσιο και όχι μέσα στις πλούσιες αστακομακαρονάδες...
Καλή Σαρακοστή νάχουμε
Κι όμως η Σαρακοστή είναι παγανιστικής καταγωγής. Η αποχή από το κρέας (από κρέω) είναι αρχαία αντίηλψη για μερικές μέρες πριν την καρδιά της άνοιξης.
Δυοσμαράκι, θα ξεκινήσω από αυτό που λέει ο Δείμος και θα φτάσω σε αυτά που γράφεις εσύ γιατί έχουν σχέση.
Όντως η έννοια της νηστείας και της άσκησης γενικότερα, αλλά και όλο αυτό το πλαίσιο της "χαρμολύπης" που υπάρχει στην Σαρακοστή και μετά στην Πασχαλιά, ξεκινά και από την Αρχαία Ελλάδα (π.χ. Ελευσίνια Μυστήρια), όπως βέβαια και στον αρχαίο Ισραήλ, αλλά είμαι σίγουρος αν ψάξουμε, θα υπάρχουν ψήγματα και σε όλον το μεσογειακό χώρο.
Όλες αυτές τις παραδόσεις, μαζί και με την δική της παράδοση της περιόδου των διωγμών η Βυζαντική εκκλησία προσπάθησε να τις συμπεριλάβει, μεταπλαισιώνοντάς τες..
Έτσι λοιπόν, με βάση και την κοινωνική κατάσταση της εποχής βγήκε ο κατάλογος των τροφών.
Εδώ που τα λέμε, για την πλειοψηφία των ανθρώπων δεν ήταν και κάτι δύσκολο. Κρέας ετρωγαν δυο - τρεις φορές τον χρόνο. Όμως για δες στη νηστεία των Χριστουγέννων, τότε που υπάρχει υπερπροσφορά φτηνών ψαριών π.χ. σαρδέλα-γόπα, το ψάρι είναι στη νηστεία..
Επίσης, τα μαλάκια εκείνη την εποχή σε αντίθεση με την τωρινή, αν και ζωϊκής προέλευσης ήταν το κρέας των φτωχών.
Για μένα τελικά δεν είναι ζήτημα κυρίως ατομικής εγκράτειας... αλλά συμβολοποίησης μιας ιδιαίτερης εποχής στο κύλημα του χρόνου με αξία για την εκκλησιαστική κοινότητα. Αυτή η συμβολοποίηση ζητώ να μεταφερθεί στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής και να πλαισιωθεί η περίοδος της σαρακοστή ως περίοδος ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τη φτώχεια και την οικολογική καταστροφή, μέσα από την προβολή ενός άλλου κοινωνικού υποδείγματος ηπιότερης και πνευματικότερης χρήσης του κόσμου..
"π.χ. σαρδέλα-γόπα, το ψάρι είναι στη νηστεία..": είναι επιτρεπόμενο εννοώ.
"Επίσης, τα μαλάκια εκείνη την εποχή σε αντίθεση με την τωρινή, αν και ζωϊκής προέλευσης ήταν το κρέας των φτωχών." και αυτά είναι γενικώς επιτρεπόμενα.
Θέλω να πω να μη κολλάμε στο γράμμα των κανόνων..
ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΣΧΕΤΙΚΑ.ΑΝ ΕΙΧΑΜΕ ΓΕΝΝΗΘΕΙ 3 χιλμ η μιλια ΑΝΑΤΟΛΙΚΑ ΜΙΑ ΖΩΗ ΘΑ ΝΗΣΤΕΥΑΜΕ ΤΟ ΧΟΙΡΙΝΟ... ΤΟ ΛΟΙΠΟΝ ΦΑΤΕ ΠΙΕΤΕ ΜΩΡΕ ΑΔΕΛΦΙΑ...
GIANITOS...
Ωραία μας τα είπες...
Η νηστεία έχει, δυστυχώς, απολυτοποιηθεί, έγινε σκοπός κι όχι μέσο.
Αρνούμαστε τον Χριστιανισμό της αστακομακαρονάδας και αποδεχόμαστε τον χριστιανισμό του ψωμότυρου που μοιράζεται δίκαια μεταξύ μας...
Ο κατάλογος τροφών που δεν επιτρεπόταν ήταν γνωστός από παλιά σε πολλούς πολιτισμούς αφού οτιδήποτε ζωϊκής προέλευσης (που εμπεριείχε αίμα) ήταν συμβολικά συνδεδεμένο με την έννοια της θυσίας και της προσφοράς στο θεϊκό στοιχείο καθώς και του συντρώγειν (με την έννοια του μοιράζομαι τα υλικά υπάρχοντα με τους υπόλοιπους της κοινότητάς μου).
Επομένως πιστεύω πως οι αλλοτινές κοινωνίες όχι μόνο σέβονταν το περιβάλλον αλλά ανέπτυσσαν μέσω αυτών των νηστειών την αλληλεγγύη αφού το περίσσευμά τους το αναδιένειμαν και το μοιράζονταν με όσους το είχαν στα αλήθεια ανάγκη.
dyosmaraki & Ασκαρδαμμυκτί, έτσι όπως το θέτετε, συμφωνώ πλήρως και με τους 2!
Γιαννίτο , θα συμφωνούσα και μαζί σου (εύστοχο το περί Ισλάμ), αν δεν τέλειωνες με εκείνο το "φάτε πιείτε"... "Πόσα και από που"; πέρα από κενούς νοημάτων κανόνες, πρέπει και ο σημερινός άνθρωπος να ρωτά.
Νηστεία ή όχι, αστακός ή ψωμοτύρι, το καθένα έχει την τέχνη του. Γιατί δεν είναι μόνο το τί γεύεσαι, αλλά και ο τρόπος που το απολαμβάνεις ή δεν το απολαμβάνεις.
Και βέβαια τό θέμα δεν είναι να καταφέρεις να νηστέψεις. Η αποχή είναι απλή υπόθεση. Και οι φαρισαίοι ήταν τέλειοι σε αυτό. Για αυτό σε βρίσκω πολύ εύστοχο με την απλότητα.
Αυτές τις μέρες σκεφτόμουν τη χαρά του χαρταετού, πόσες μέρες έκανα να τον φτιάξω, να βρω τα πηχάκια, να κόψω τα χαρτιά που είχα πάρει από το ψιλικατζίδικο, κόλα γλασέ. Και αλευρόκολλα! Αθάνατη! Ουρά και σκουλαρίκια. Καλούμπα και τρεχάλες! Και χαρά με ένα φτερούγισμα την ώρα της ανύψωσης. Και ελαφρότητα. Και σώματος και ψυχής...
Αρντάλιον,προσπάθησα κι εγώ να φτιάξω ένα για τον γυιό μου, αλλά δεν θυμώμουν καλά.. δεν πέταξε..
Είχα πάρει κι έναν έτοιμο από το σούπερ μάρκετ διαλύθηκε..
Ευτυχώς κάτι παιδιά δίπλα του έδωσαν να κρατάει τον δικό του και στο τέλος του τον χάρησαν. Χάρηκαν με τη χαρά του και το πόσο θαυμαστό βρήκε το έργο τους, που το χάρησαν, η πρωτογενής αξία της σχέσης...
Αυτό είναι αλληλεγγύη. Των παιδιών! Άντε και του χρόνου, θα πετάξει. Είμαι σίγουρος!
tsouknida, ήμουν κι εγώ δευτεροετής φοιτητής Θεολογίας του ΑΠΘ όταν γιορταζόταν τα 50χρονα της θεολογικής Σχολής. Μία διόρθωση μόνο. Οι εκδηλώσεις αυτές με τους μεγαλόσχημους που αναφέρεις και τα ακριβά νηστίσημα εδέσματα έλαβαν χώρα όχι τη Μ.Σαρακοστή του 1992 αλλά την αντίστοιχη των Χριστουγέννων του 1992(ήταν αν θυμάμαι καλά τέλη Νοεμβρίου 1992 είχε έρθει κι ο Αρχιεπισκοπος Σεραφείμ από την Αθήνα...)
ronald, καλωσήρθες ναι σαρακοστή πριν τα χριστούγεννα ήταν, αλλά δεν έχει σημασία αυτό...Για την ιστορία του πράγματος ευπρόσδετη η διόρθωση.
Α, Ρόναλντ, από ποιό μέρος αν επιτρέπετε;
Θεσσαλονικιός είμαι και το Ρόναλτ είναι φυσικά ψευδώνυμο. Έχεις πολύ ενδιαφέρον μπλόγκ το οποίο θα προσθέσω στα "αγαπημένα"
ronald, blog δεν έχεις εσύ;
Όχι δεν έχω blog. Εδώ δεν γνωρίζω σχεδόν ούτε τα βασικά των Η/Υ πως θα έχω blog...
Δημοσίευση σχολίου